Pławniowice pałac

Dobra rycerskie Pławniowice zakupił w 1737 r. Jan Paweł II von Stechow, który był pierwszym starostą powiatu gliwicko-toszeckiego po zajęciu Śląska przez Prusy. 

Dziedziniec Maryjny

W 1798 roku dobra pławniowickie przejmuje hrabia Karol Franciszek von Ballestrem (1750-1822), którego matką była Maria Augusta von Stechow, a ojcem oficer pruski Giovanni Battista Angelo Ballestrero.

Franciszek Ballestrem (1834-1910) był wybitnym przedstawicielem magnackiego rodu, który przysłużył się dla rozwoju Śląska. W latach 1898-1906 był przewodniczącym parlamentu niemieckiego Reistagu.

Pałac w Pławniowicach to część zespołu pałacowo parkowego usytuowanego na południowym brzegu Kanału Kłodnickiego. Wybudowany z inicjatywy Franza von Ballestrem (1834-1910) w latach 1882-1885. Wcześniej w tym miejscu była inna rezydencja rodowa zbudowana w 1737 roku. Pałac zaprojektował Carl Heidenreich z Kopic.

Dziedziniec Maryjny

Wybudowany został w stylu neomanieryzmu niderlandzkiego jako budowla trójskrzydłowa na planie podkowy. Od południa sąsiaduje z kompleksem dawnego folwarku.

Spichlerz - folwark

Główne wejście do pałacu usytuowane jest od północnego zachodu i poprzedzone jest kamiennym okrągłym basenem fontanny, wokół której biegnie droga dojazdowa.

Front pałacu

Pałac cechuje zróżnicowanie kolorystyczne dzięki kamiennym detalom i ścianom z czerwonej cegły. Charakteryzują go liczne wieże, wieżyczki i iglice zdobiące dachy.

Posiada siedem wież o różnych wysokościach, zbudowanych na kształcie kwadratu oraz koła.

Nad pałacem góruje czworoboczna wieża z zegarem przykryta wysokim dachem namiotowym.

Od frontu znajduje się posadowiony na kolumnach balkon. 

Z tyłu, pomiędzy skrzydłami pałacu rozpościera się dziedziniec zwany Dziedzińcem Maryjnym. Na dziedzińcu znajduje się fontanna zwieńczona figurą Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Elewacja od strony Dziedzińca Maryjnego urozmaicona jest półokrągłą basztą oraz dwukondygnacyjną loggią.

W parku na niewielkim pagórku znajduje się popiersie protoplasty śląskich Ballestremów, Govanieggo Battisty Angelo von Ballestrero di Castellengo dłuta Josepha Linburga. Odsłonięcie pomnika odbyło się 5 września 1907 roku.

Na zachód od pałacu wybudowano w 1881 roku budynek neorenesansowej wozowni ze stajnią. 

Wozownia

Zgodnie z ówczesnym zwyczajem w pobliżu pałacu wybudowano w 1881 roku Kavalier Haus - Dom Kawalera. Był przeznaczony dla gości przybywających do pławniowickiej rezydencji. Do 1902 roku w Domu Kawalera mieszkał Leon Ballestrem, syn hrabiego Franciszka. 

Dom Kawalera

Dom Kawalera zbudowany jest w tym samym stylu co pałac, z cegły z dodatkami kamienia. Podobnie jak pałac jest dziełem Heidenreicha z Kopic. W dolnej kondygnacji mieściły się mieszkania dla służby, powozownia i garaż na samochód hrabiego Franciszka - Mercedes Benz. W szczycie bocznej elewacji znajduje się napis „Franz II graf von Ballestrem 1881”.

Pałac otacza park w stylu angielskim o powierzchni 3,5 ha. W parku posadzono kilkaset gatunków drzew i krzewów między innymi spotkamy tu: cyprysiki błotne, miłorzęby dwuklapowe, sosnę żółtą, Platan złotolistny, kasztanowiec zwyczajny, klon srebrzysty, dąb szypułkowy, jesion klon i inne. Do dziś zachowało się 40 gatunków drzew i 23 gatunki krzewów.

Do 1945 roku był w posiadaniu Ballestremów, kiedy to ostatni właściciel hrabia Mikołaj Ballestrem (1900-1945) musiał opuścić pałac przed nadchodzącą Armia Czerwoną udając się do Drezna, gdzie zginął podczas nalotów.

W pałacu krótko stacjonował marszałek Iwan Koniew.

Majątek Ballestremów rozgrabili nie tylko czerwonoarmiści, ale również rodowici mieszkańcy Pławniowic, którzy hrabiów uważali za swoich dobrodziejów.

Po wojnie pałac przejęło państwo polskie i przekazało go w dyspozycję władz kościelnych.

Kiedy po II wojnie światowej Pławniowice stały się samodzielną parafią przydzielono jej skrzydło pałacu z kaplicą pałacową, która służy wiernym za kościół parafialny. Kaplica była konsekrowana 15 października 1885 roku.

Do 1976 roku w pałacu przebywały przesiedlone ze Lwowa Siostry Benedyktynki.

W latach 1976-1978 w pałacu mieszkali OO. Augustianie. Od 1978 r. pałacem zawiaduje Diecezja Opolska, która przeznaczyła go na diecezjalny dom rekolekcyjny.

Od 1989 roku w pałacu znajduje się Ośrodek Edukacyjno-Formacyjny Diecezji Gliwickiej.

Jesienią 1993 roku dzięki staraniom księdza Krystiana Worbsa rozpoczęto generalny remont zaczynając od wymiany konstrukcji i pokrycia dachów. Wymieniono instalacje zewnętrzne i wewnętrzne, odnowiono stolarkę okienną i drzwiową. Przeprowadzono również prace konserwatorskie w pomieszczeniach pałacowych.

(źródło: palac.plawniowice.pl; slaskie.travel; zabytek.pl)