Cmentarz założono na rzucie
prostokąta. Obecne wymiary to 75x77 m – 0,57 ha. Centralnie na osi
północ-południe przebiega aleja. Dawniej przy alei znajdowały się
dwa żeliwne lwy usytuowane naprzeciw siebie autorstwa Johanna
Gottfrieda Schadow. Główne wejście znajduje się od ulicy
Robotniczej, dawniej Kalidestrasse.
Od strony południowej cmentarz
ograniczony był kanałem doprowadzającym wodę do huty.
Większość grobów otaczały żeliwne
płoty.
W krypcie kaplicy w czasach powstań
śląskich ukryto broń i amunicję. W niedzielę palmową 9 kwietnia
1922 roku o godz.13.15. podczas próby wejścia i przeszukania krypty
hrabiego Einsiedela nastąpił wybuch amunicji, co spowodowało
całkowite zniszczenie kaplicy i części cmentarza wokół niej. W
wyniku potężnej eksplozji zginął mistrz budowlany Haeusler i
kilkunastu francuskich żołnierzy, którzy zostali rozerwani na
strzępy a ich członki rozrzucone na odległość 100 m. Żołnierze
francuscy stacjonowali w Gliwicach w ramach nadzoru wojsk
sojuszniczych nad spornymi terenami Górnego Śląska. Cudem ocalał
jedynie stojący obok kaplicy krzyż. W 1923 roku ruszyła odbudowa
kaplicy hrabiego Einsiedela.
Po II wojnie światowej cmentarz na
polecenie lokalnego dygnitarza partyjnego był objęty tzw. akcją
odniemczania. Przejawiało się to skuwaniem i niszczeniem na
cmentarzu wszelkich niemieckich napisów, odkręcaniem żeliwnych
tablic i rozbijaniem na kawałki kamiennych. Po wojnie cmentarz
służył mieszkańcom dzielnicy. W 1948 roku zapadła decyzja o
zamknięciu cmentarza. 10 maja 1949 roku na cmentarzu miał miejsce
ostatni pochówek.
Po 1949 roku cmentarz pozbawiony został
opieki, co doprowadziło do jego olbrzymiej dewastacji. Złodzieje
rozkradali płyty granitowe i marmurowe, odsprzedawali je
kamieniarzom do ponownego przeszlifowania. W ostatnich latach
wszystkie elementy żeliwne i kute rozkradli złomiarze.
Na cmentarzu hutniczym między innymi
zostali pochowani:
August Holzhausen (1768-1827) dyrektor
maszynowy, konstruktor maszyn parowych
Wilhelm Kiss (1756-1830) inspektor
hutniczy
Ferdinand von Einsiedel (1775-1833)
starosta górniczy na obszar całego Śląska
Leopoldine von Blandowski (1784-1864) w
latach 1825-1837 właścicielka zamku w Chudowie
Johan Wilhelm Ottomar Schulze
(1771-1845) nadradca górniczy
Christian Mendel (1777-1845) modelarz
John Baildon (1773-1846) inżynier
hutnictwa, współtwórca Huty Gliwickiej i Królewskiej Huty,
projektant, konstruktor, przemysłowiec
Friedrich Preisler (1796-1850) złotnik,
cyzeler
Michael Kochanowski (1801-1851)
właściciel ziemi z Ligoty Zabrskiej
Franz Kiwowsky (1801-1851) fabrykant
Carl Eck (1796-1852) inspektor hutniczy
Ludwig Beyerhaus (1790-1853) modelarz
Wilhelm von Windheim (1823-1861)
prokurator
W.Brand (1793-1862) dyrektor Huty
Gustaw Scharf (1817-1863) inspektor
hutniczy
Theodor Erdmann Kalide (1801-1863)
artysta rzeźbiarz
Gottlieb Jacob (1795-1865)
superintendent gminy ewangelickiej
Wilhelm Kalide (1795-1870) dyrektor
Huty 1845-1861
Theodor Stentz (1819-1871) dyrektor
Huty 1862-1871
Richard Wachler (1829-1879) inspektor
hutniczy
Wilhelm Beermann (1810-1881) inżynier
Huty, fotografik
Carl Schottelius (1794-1882) mistrz
maszynowy, konstruktor, fabrykant, projektant moztu w Ozimku (1827_
Albert Dowerg (1829-1903) nauczyciel,
fabrykant
Heinrich Hennig (1828-1904) Raktor
Szkoły Hutniczej
Julius Kampe (1825-1907) mistrz
formierczy
Wilhelm Schulze (1832-1912) inspektor
hutniczy
Reinhold Arns (1863-1916) dyrektor
Huty 1902-1916
Carl Jüngst
(1831-1918) dyrektor Huty Gliwickiej 1872-1902;
dyrektor
Huty Małapanew 1899-1916
Paul Dowerg (1866-1918) fabrykant.
Handlowiec, radny miejski
Friedrich Amende (1825-1907) mistrz
maszynowy
Karl Ogórek (1880-1930) ogrodnik Huty
Źródło:
wikipedia;www.hutniczy.malanowicz.eu
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz