Kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa - Piekary Śl. - Brzeziny Śl.

Budowę kościoła w Brzezinach Śląskich rozpoczęto w listopadzie 1913 roku i związane to było ze wzrostem liczby mieszkańców. Nim wybudowano kościół mieszkańcy Brzezin uczęszczali do kościoła w Kamieniu i Dąbrówce Wielkiej. 

Świątynię zaprojektował znany architekt Ludwig Schneider i był to jego jeden z wielu zrealizowanych projektów na Śląsku. Pieczę na budową miał Franciszek Neumann z Bytomia. 

W stanie surowym kościół był gotowy w listopadzie 1915 roku i w tym samym czasie biskup wrocławski Adolf Bertram dokonał konsekracji. Świątynie wybudowano z cegły, z dodatkiem kamienia na rzucie krzyża łacińskiego. 

W czasie konsekracji świątynia nie była całkowicie wyposażona. W owym czasie miała 3 dzwony, monstrancję, ambonę i chrzcielnicę wykutą w piaskowcu. Figurę Jana Chrzciciela wykonał rzeźbiarz Bogusław Langman, a fundatorem jej był piekarz Nepomuk Zdebik. Wnętrze kościoła jest trójnawowe w układzie bazylikowym. 

Ołtarze zostały sprowadzone w latach 1917 – 1919.

Ołtarz główny z drewna dębowego, z figurą Najświętszego Serca Pana Jezusa sprowadził ks. Bacia w 1917 roku. Rok później zakupiono ołtarz boczny Najświętszej Mari Panny. Drugi ołtarz boczny św.Antoniego zakupiono w 1919 roku. 

Organy o 54 registrach wykonane przez firmę „Berschdorf” z Nysy zainstalowano w 1920 roku. W czasie I wojny światowej w 1917 roku, Niemcy skonfiskowali dzwony. 4 nowe dzwony zakupił w 1927 roku proboszcz ks. Jan Brandys.

W 1942 roku okupant niemiecki skonfiskował i te dzwony. W miejsce skonfiskowanych dzwonów zakupiono nowe, których dźwięki rozbrzmiały 27 stycznia 1945 roku o północy, ogłaszając odzyskanie wolności.

Droga krzyżowa z 1923 roku jest autorstwa Georga Schreinera z Ratyzbony. Witraże wykonała firma C.Lersch w Düsseldorfie. Z obu stron wejścia do kościoła umieszczono płaskorzeźby: św. Piotra oraz św.Pawła. Nad wejściem głównym znajduje się duża rzeźba Chrystusa ukrzyżowanego.

Z dniem 1 stycznia 1919 roku Brzeziny Śl. stały się samodzielna parafią.

Raz do roku wystawiane są relikwie św. Bronisławy przechowywane w świątyni. Relikwie nadał parafii ksiądz kardynał Adam Sapiecha 22 lipca 1937 r. Mimo nacisków hitlerowców ks. Herbert Bednorz do czerwca 1940 r. odprawiał regularnie w kościele msze święte. Znajdująca się przy kościele grota Matki Bożej z Lourdes została wybudowana w 1942 roku.

Najstarszy obraz przedstawia św. Barbarę i pochodzi z cechowni kopalni Orzeł Biały.

Długość kościoła wynosi 53 m, a szerokość 24 m. Wieża ma 55 m wysokości.
Żródło: Encyklopedia Piekar Śląskich, Piekary Śląskie i okolice - D.Gacek, D.Pietrucha, internet

Wieża ciśnień - Katowice Giszowiec

Wieża ciśnień w Giszowcu została zbudowana w najwyższym punkcie osiedla, w 1909 roku, obecnie przy ul.Pszczyńskiej w Katowicach. Była to wieża wodociągowa, służąca do zapewnienia stabilnego ciśnienia w rurociągach doprowadzających wodę na poszczególne ulice osiedla. 

Mieszkańcy Giszowca czerpali wodę z rozmieszczonych co 100 metrów ozdobnych żurawi. Dzięki temu rozwiązaniu zaoszczędzono na kosztach doprowadzania wody do budynków i mieszkań. Całą instalację wodociągową wykonała firma Katowitzer Kreiswasserleitung za 150 tys. marek, za co zapłaciła spółka Georg von Gisches Erben. Wodę do wieży doprowadzano dzięki pompie tłoczącej znajdującej się w kotłowni Giszowca i pompie elektrycznej w Zawodziu. 

Wieżę zaprojektowali znani architekci Jerzy i Emil Zillmannowie w stylu historyzmu. Ma ok. 33 metry wysokości i posiada zbiornik wodny o pojemności 150 m3. Jest w kształcie walca zwężającego się ku górze. Pojemnik wodny tworzy bryła ośmiokątna podtrzymywana przez wsporniki-konsole. 

Wieżę przykryto ośmiokątnym dachem z czerwoną dachówką, a na szczycie umieszczono latarnię. Obecnie wieżę (od lat 90-tych) zwieńcza antena telefonii komórkowej za zgodę czego PTK Centertel wykonał generalny remont wieży. Na Śląsku znajduje się jeszcze dużo wież ciśnień w różnym stanie technicznym, miejskich, zakładowych i kolejowych. Należą do jednych z ciekawszych elementów śląskiego krajobrazu i często są to dzieła sztuki architektonicznej.

Borsigwerk - Zabrze Biskupice

W Zabrzu Biskupicach znajduje się jedna z wielu kolonii robotniczych na Śląsku.

Budowę kolonii robotniczych wymuszał szybki rozwój gospodarczy w drugiej połowie XIX w.

Pracodawcy – właściciele zakładów, by zapewnić sobie stałą siłę roboczą, budowali w pobliżu zakładów pracy osiedla mieszkaniowe.

Jedno z takich osiedli patronackich wybudował w latach 1863-1878 Albert Borsig, syn Johanna Friedricha Augusta Borsiga, założyciela koncernu przemysłowego.

W 1854 roku August Borsig wydzierżawił od hrabiego Ballestrema pola węglowe w rejonie Biskupic. W 1862 rok również od Ballestrema wydzierżawia kopalnię Hedwigwünsch. W 1863 roku powstaje Huta Borsiga, dla której z Berlina Borsig sprowadza 131 pracowników.

Na powierzchni 19 ha rozpoczęto w 1863 roku budowę osiedla robotniczego. W 1871 roku stało już 58 domów dla 742 rodzin. Północna część osiedla miała budynki o wyższym standardzie. Regularnie ustawione familoki wybudowano z czerwonej cegły licówki, o dachach dwuspadowych przykrytych dachówka karpiówką. Każdy dom przeznaczony był dla 16 ewentualnie 10 rodzin. Obok wybudowano komórki na węgiel i małe stajnie dla przydomowych zwierząt. 

Między budynkami były przydomowe ogródki. Mieszkania przeciętnie miały 55 m kw powierzchni i były o dość wysokim standardzie. W mieszkaniach mogli zamieszkiwać jedynie pracownicy zakładu, a w przypadku śmierci pracownika rodzinę przenoszono do specjalnych baraków.

Oprócz familoków wzniesiono dom bliźniak dla urzędników z przybudówkami wyposażony w przydomowy ogródek. W skład osiedla wchodził również hotel z trzema restauracjami, pokojami gościnnymi i mieszkaniem dla gospodarza. 

Na osiedlu była piekarnia i rzeźnia wraz z mieszkaniami dla piekarza i rzeźnika. W 1867 roku wybudowano budynek urzędu pocztowego, który również miał mieszkaniami dla urzędników poczty. Tuż przy osiedlu założono park o powierzchni 1 ha,

w którym znajdowała się kręgielnia, muszla koncertowa, pawilon taneczny, altanki.

Szkoła ewangelicka z kaplicą

W latach 1869-1870 wybudowano szkołę ewangelicką wraz z kaplicą i mieszkaniami dla nauczycieli. Kaplica wyposażona była w ołtarz, ambonę i miejsca siedzące. 

Ołtarz w kaplicy ewangelickiej

Fragment oryginalnej tapety w kaplicy

Szkoła miała 6 dużych klas i 4 mieszkania dla żonatych nauczycieli oraz 2 dla nieżonatych. Osiedle posiadało własny gabinet lekarski z izbą przyjęć.

W 1870 roku na południu osiedla założono cmentarz ewangelicki. W pobliżu cmentarza było boisko sportowe. Kolonia wyposażona była praktycznie we wszystko co stanowiło swoisty zamknięty świat, gdzie ludzie się rodzili i umierali.
(źródło: Biskupice widziane oczami Guntera Blasczyka)

Kaplica na cmentarzu ewangelickim

Fragment mapy z 1883 roku (ORSiP)

Nagrobki na cmentarzu ewangelickim